Kecap Rajékan Dwipurwa
Baca conto kalimah ieu di handap!
1. Isuk-isuk kénéh, Fita geus sasapu di kelas VII D.
2. Yuni mah pangpinterna di kelas VII F
lantaran sok tatanya ka guru.
3. Vénty keur bébérés buku di perpustakaan SMP
Tresnakalingga.
Kecap
rajékan téh dina basa Indonésia mah disebutna kata ulang. Hartina, kecap anu disebutkeunana dua kali atawa
leuwih. Dina tilu kalimah di luhur aya kecap sasapu, tatanya, jeung bébérés.
Éta kecap téh disebutna kecap rajékan dwipurwa. Ari kecap rajékan dwipurwa téh
nya éta kecap rajékan anu disebutkeunana dua kali anu mimiti. Dwi hartina dua, purwa hartina mimiti.
Titénan
conto ieu di handap!
|
sa pu →
sa sa pu
ta nya → ta ta nya
bé rés →
bé bé rés
|
Aya
deui kecap rajékan dwipurwa téh siga ieu conto di handap. Geura titénan ku
hidep!
1. Tadi beurang Élisha papanggih jeung Déliano di Situ Buleud.
2. Shélla keur kukumbah piring di dapur.
3. Rarancang
langlayangan meunang Ramwan téh alus pisan.
Kecap
papanggih, kukumbah, jeung rarancang dina kalimah di luhur kaasup
kecap rajékan. Ngan, ku lantaran engang mimiti dipungkasna ku konsonan, sorana
aya nu leungit.
Titénan
conto ieu di handap!
|
pang gih →
pa pang gih,
lain pangpanggih
kum bah → ku kum bah lain kumkumbah
ran cang →
ra ran cang lain ranrancang
|
Kecap rajékan dwipurwa téh aya anu maké
rarangkén. Ari rarangkén téh dina basa Indonésia mah hartina imbuhan. Jadi, kecap rajékan maké
rarangkén nya éta kecap rajékan anu dirarangkénan, boh rarangkén hareup,
rarangkén tukang, boh gabungan duanana.
Titénan
conto ieu di handap!
1. Agung mah sajajalan gawéna téh ngan lalaguan baé.
2. Ibu mangmeulikeun kukudaan keur Windi.
3. Pitri mah sapopoéna sok nyarita maké basa Sunda waé.
|
ja - lan → ja – ja – lan → sa – ja – ja - lan rarangkén hareup
ku - da → ku – ku - da →
ku – ku – da - an
rarangkén tukang
po - é
→ po – po - é → sa – po – po – é - na gabungan
|
D. Latihan
Ayeuna pancén hidep ngalengkepan kecap
rajékan dina kalimah ieu di handap, tina kecap anu dikurung tukangeun
kalimahna!
1. Isuk-isuk kénéh murid kelas VII geus .........................
di lapang poli. (lumpat)
2. Ulah ................................ dina
témbok sakola bisi disetrap! (tulis)
3. Yuni mah di kamarna sok .............................
waé, da sorana alus. (lagu)
4. Di Purwakarta kungsi aya kajadian ........................
karacunan dahareun. (lembur)
5. Dina ........................... kamar
Winda mani pinuh ku gambar Doraémon. (langit)
6. Ulah .................................
atuh bisi rieut, leuwih hadé ngiuhan heula! (hujan)
7. Saméméh balik, barudak .............................................
heula di kelas. (beresih)
8. Saha anu sok .....................................................
kana méja téh? (takol)
9. Méja antik téh mani ..........................................................
ku aki mah. (pusti)
10. Keur piknik ogé Yuni mah ......................
buku lantaran resep maca. (mawa)
11. Adi kuring keur ................... kana
tangkal rambutan jeung babaturanana. (taék)
12. Barudak .......................................
basa lalajo lawak dina televisi. (seuri)
13. Budak nu anyar disunatan mah sok .......................................
waé. (sarung)
14. Aspri téh ................................
ku indungna lantaran can dahar ti isuk. (téang)
15. Yulia mah ukur ......................................................
da henteu saré. (peureum)
|
Kandaga Bumi Sunda
1. dina raraga = dalam rangka
2. tepung taun = ulangtaun
3. direuah-reuah = diramékeun
4. pasanggiri =
lomba
5. tuladeun = picontoeun, sikep anu hadé
6. karep
= kahayang,
kadaék
7. leuir
= elat,
telat
8. pinunjul = juara
9. dileler =
dibéré hadiah
10. pupuhu =
ketua
11. pamilon =
nu miluan, peserta
|
Rarangkén hareup di - jeung kecap pangantét di
|
Kecap diala dina kalimah nomer 1 kaasup rarangkén hareup di -, ari kecap di kebon dina kalimah nomer 2 kaasup kecap pangantét di. Pikeun ngabédakeunana, upama
rarangkén hareup mah ditulisna ngahiji jeung wangun dasarna, ari kecap
pangantét mah ditulisna misah jeung wangun dasarna.
Kacindekanana, rarangkén hareup nya éta
rarangkén anu ngahiji hareupeun wangun dasarna, ari kecap pangantét nya éta
kecap pancén anu cicingna hareupeun kecap barang.
Titénan conto dina tabél ieu!
|
Rarangkén hareup
di -
|
Kecap pangantét
di
|
|
diala
|
di kebon
|
|
disimpen
|
di kelas
|
|
dipupus
|
di warung
|
|
ditulis
|
di sawah
|
|
dipeunteun
|
di gunung
|
|
ditempo
|
di tukang
|
|
dicabak
|
di luhur
|
|
digoréng
|
di dapur
|
|
dibaca
|
di kamar
|
Latihan
Benerkeun cara
nuliskeun kalimah-kalimah ieu di handap!
1. Dikota mah mobil téh parkirna disisi
jalan.
2. Ku saha di cokotna buku nu diperpustakaan
téh?
3. Bal nu di tajong téh ditewak ku wasit
ditengah lapang.
4. Dimana aya budak nu di gégél anjing téh?
5. Jambu dikebon Aki di ala kabéhanana.
6. Diwarung sakola loba bala-bala nu anyar di
goréng.
7. Ku saha di simpenna buku nu diluhur méja
téh?
8. Dikebon aya tangkal kadu nu keur di tuar.
9. Langlayangan téh nyangsang diluhur
kenténg.
10. Tong lila, didagoan didieu nya!
Rarangkén hareup ka - jeung kecap pangantét ka
|
Conto
Kecap katincak dina kalimah nomer 1 kaasup rarangkén hareup ka -, ari kecap ka mana dina kalimah nomer 2 kaasup kecap pangantét ka. Pikeun ngabédakeunana, upama
rarangkén hareup mah ditulisna ngahiji jeung wangun dasarna, ari kecap
pangantét mah ditulisna misah jeung wangun dasarna.
Kacindekanana, rarangkén hareup nya éta
rarangkén anu ngahiji hareupeun wangun dasarna, ari kecap pangantét nya éta
kecap pancén anu cicingna hareupeun kecap barang.
Titénan conto dina tabél ieu!
|
Rarangkén hareup
ka -
|
Kecap pangantét ka
|
|
katincak
|
ka mana
|
|
kadupak
|
ka
buruan
|
|
katakol
|
ka
tukang
|
|
kaciwit
|
ka ditu
|
|
kakeureut
|
ka dieu
|
|
kakoét
|
ka
handap
|
|
katinggang
|
ka
luhur
|
D. Latihan
Benerkeun cara
nuliskeun kalimah-kalimah ieu di handap!
1. Ulah kamana waé miceun cangkang cau téh
bisi ka tincak!
2. Ka mari Ema angkat kakebon badé ngala
cabé.
3. Bal téh ka téwak ku kiper tuluy
dialungkeun katengah lapang.
4. Kamana dibawana budak nu digégél anjing
téh?
5. Manuk japati hiber kaluhur tuluy nyirorot
kahandap.
6. Ka hayang mah nuluykeun sakola téh kakota.
7. Kadieu geura sakeudeung, aya perlu!
8. Ulah ulin kajalan bisi ka tabrak mobil!
9. Taun hareup kuring naék kakelas VIII.
10. Isuk-isuk hayam kaluar tina kandangna.
No comments:
Post a Comment