·
Adam lali tapel poho ka baraya jeung poho ka lemah cai.
·
Adat kakurung ku iga adat nu hese digantina.
·
Adean ku kuda beureum beunghar ku barang titipan atawa ginding ku
pakean batur.
·
Adigung adiguna gede hulu, boga rasa leuwih ti batur, kaciri dina
laku lampahna jeung omonganana.
·
Agul ku payung butut ngagulkeun luluhur sorangan.
·
Akal koja pinter dina kagorengan atawa kajahatan.
·
Aki aki tujuh mulud lalaki nu geus kolot pisan.
·
Aku aku angga ngaku barang batur kalawan ngandung maksud hayang
mibandangaku baraya batur anu beunghar atawa jeneng, mamrih kahormatan atawa
kauntungan.
·
Aku panggung darehdeh jeung mere maweh, ngan hanjakal ku ieu aing
asa pangpunjulna, pangbeungharna jste.
· Alak-alak cumampaka resep jeung hayang
dipuji batur, boga rasa pangpunjulna. Anu handap hayang nyaruaan nu luhur, nu
hina hayang nyaruaan nu mulya.
·
Alak paul tempat anu lain dikieuna, ngeunaan jauhna jeung
pisusaheunana.
·
Alus panggung = alus laur hade ome tegep dedeg pangadegna.
·
Ambek nyedek tanaga midek ari napsu pohara gedena, ngan masih
bisa meper diri
napsu kapegung.
napsu kapegung.
·
Ambekna sakulit bawang gampang pisan ambek, jeung mun geus ambek
teu reureuh sakeudeung.
·
Anak puputon anak nu kacida didama-damana, nu pohara dipikanyaah.
·
Anjing ngagogogan kalong mikahayang nu lain lain, nu pamohalan
pilaksanaeun (Mikahayang nu moal bakal kasorang).
·
Ari diarah supana, kudu dipiara catangna Naon bae nu mere hasil
ka urang kudu diurus bener bener.
·
Ari umur tunggang gunung, angen angen pecat sawed ari umur geus
kolot tapi hate ngongoraeun keneh.
·
Asa dijual payu ngungun dumeh nyorangan di panyabaan, jauh ti
indung bapa.
·
Asa ditonjok congcot meunang kabungah nu gede, anu saenyana teu
diarep arep.
·
Asa ditumbu umur Boga rasa kahutangan budi anu pohara gedena.
·
Asa nanggeuy endog beubeureumna kacida nyaahna.
·
Asa potong leungeun katuhu leungiteun jalma nu pohara hade
galena.
·
Ati mungkir beungeut nyinghareup palsu, siga sono, tapi henteu.
Siga suka, tapi henteu, siga nyaah tapi henteu.
·
Aub payung, sabet panon sabasoba wewengkon, ngeunaan tanah.
·
Aya astana sajeungkal anu mustahil oge oge bisa kajadian.
·
Aya bagja teu daulat arek meunang bagja atawa kauntungan tapi teu
tulus.
·
Aya di sihung maung Kulantaran loba kawawuh gegeden dina aya
karerepet atawa kaperluan penting gampang naker meunang pitulungna.
·
Aya hate kadua leutik naksir.
·
Aya jalan komo meuntas aya lantaran anu diarep arep ti tadina
nepi ka maksud urang gancang kalaksanakeun.
·
Aya jalan komo meuntas Aya pilantaraneun atawa pijalaneun pikeun
ngalaksanakeun atawa ngabulkeun kahayang.
·
Aya jalan komo meuntas eukeur mah aya maksud, turug turug aya
pilantaraneun.
·
Aya peurah aya komara aya harega, aya pangaji.
·
Aya nu dianjing cai Aya nu diarep-arep atawa dihأ©roan.
·
Ayakan tara meunang kancra nu bodo jeung nu pinter moal sarua
darajatna jeung panghasilanana.
·
Baleg tampele ari rasa tresna ka lalaki geus aya, ngan lamun
papanggih jeung jelemana gede keneh kaera.
·
Bali geusan ngajadi tempat dilahirkeun.
·
Balung kulit kotok meuting teu eureun eureun nyeri hate ti
baheula nepi ka kiwari.
·
Balungbang timur, caang bulan opat belas, jalan gede sasapuan
beak karep ku rido jeung beresih hate.
·
Banda tatalang raga lamun urang papanggih jeung karerepet, gering
upaman, euweuh halangan urang ngajual barang nu aya pikeun ngabela diri, meuli
ubar sangkan waras.
·
Belang bayah gindi pikir boga pikiran goreng ka papada kawula.
·
Bengkung ngariung bongkok ngaronyok babarengan sok sanajan dina
hina, rugi, atawa cilaka.
·
Beurat birit hese jeung sungkan dititah.
·
Beurat nyuhun beurat nanggung, beurat narimakeunana pohara
narimakeunana kana pitulung, ngan teu kawasa ngedalkeun ku lisan atawa tulisan,
anging gusti nu ningali.
·
Beureum paneureuy seuseut batan neureuy keueus hese pisan,
seuseut seuat ngahasilkeun maksud.
·
Beuteung anjingeun ngeunaan ka jelema nu beuteungna cara/siga
beuteung anjing.
·
Bilih aya turus bengkung Bisi salah pokpokanana.
·
Biwir nyiru rombengeun resep mukakeun rasiah sorangan atawa
rasiah batur.
·
Biwir nyiru rombengeun Resep ngucah ngaceh rasiah atawa kaaeban
boh nu sorangan boh nu batur.
·
Biwir sambung lemek, suku sambung lengkah henteu milu milu kana
tanggung ajwabna mah, ieu mah ngan saukur mangnepikeun dumeh jadi utusan,
ngemban timbalan tinu lian.
·
Bluk nyuuh blak nangkarak Kabina bina rajina dina enggoning nyiar
kipayah.
·
Bobo sapanon carang sapakan aya kuciwana, lantaran aya
kakuranganana atawa karuksakanana.
·
Bobor karahayuan henteu rahayu, henteu salamet, meunang
kacilakaan atawa tiwas.
·
Bobot pangayun timbang taraju kabأ©h anu dipigawأ© kudu pinuh
tinimbangan.
·
Bonteng ngalawan kadu nu leutik ngalawan nu gede.
·
Buburuh nyatu diupah beas nyiar pangarti tur diburuhan atawa
digajih.
·
Budi santri, legeg lebe, ari lampah euwah euwah Ari laku lampah
mah kawas santri tapi sok ceceremed.
·
Buluan belut, jangjangan oray pamohalan kajadian.
·
Bungbulang tunda / tunda talatah lamun dititah tara sok pek ku
maneh, tapi sok nitah deui ka batur.
·
Buntut kasiran koret, medit, ngeupeul, tara pisan daek
barangbere.
·
Bur beureum bur hideung, hurung nagtung siang leumpang ginding,
loba pakean anu aralus dipake.
·
Buruk buruk papan jati ka sobat atawa ka baraya mah sok hayang
ngahampura bae lamun aya kasalahan teh.
·
Caang bulan dadamaran migawe nu kurang mangpaat.
·
Cacag nangkaeun Hanteu beres, hanteu rata, henteu sampurna.
·
Cangkir emas eusi delan omonganana mah alus nepi ka urang jadi
percaya jeung kataji, tapi hatena jahat jeung matak bahaya ka urang.
·
Cara bueuk meunang mabuk ngeluk bae, teu lemek teu carek, euweuh
hojah, euweuh karep, euweuh kahayang sabab era tawa sieun.
·
Cara gaang katincak anu tadina rame kacida, ayeuna mah jadi
jempling pisan.
·
Cara jogjog mondok carekcok bae, mani gandeng nacer.
·
Cara simeut hiris, tai kana beuheung beuheung Pohara bodona,
beunang dibobodo atawa ditipu ku batur.
·
Cecendet mande kiara Nu leutik nyaruaan anu gede, nu miskin
nyaruaan nu beunghar.
·
Ceuli lentaheun Sok gancang nyaritakeun ka batur naon bae anu
kadenge, turtaning tacan karuhan eta beja teh bener henteuna.
·
Cicing dina sihung maung Nganjrek di jelema anu nyusahkeun atawa
bakal nyilakakeun ka diri urang.
·
Cikaracak ninggang batu laun laun jadi legok Ku dileukeunan mah
sakumaha hesena ge lila lila jadi bisa (najan bodo asal leukeun diajarna lila
lila oge tangtu bisa).
·
Cileuncang mande sagara, cecendet mande kiara, hunyur nandean gunung
Nyaruaan ka jelema anu saluhureun harkatna, darajatna atawa pangabogana.
·
Ciri sabumi cara sadesa beda tempatna, beda deui adat jeung
kabiasaanana.
·
Clik putih clak herang Kaluar tian hate anu beresih, rido pisan,
teu aya geuneuk maleukmeuk.
·
Congo congo ku amis, mun rek mais oge puhuna Kumaha arek bageurna
dinu ajdi anak, lamun bapana henteu bageur.
·
Daek macok embung dipacok daek ngarah kana rejeki atawa pakaya
batur, tapi diarah rejekina atawa pakayana ku batur mah embung.
·
Dagang oncom rancatan emas ari modalna gede kacida, ngan batina
anu diarah kacida leutikna.
·
Dah bawang dah kapas tah barangna tah duitna.
·
Daluang katinggang mangsi Susuganan katuliskeun aya jodo (waris).
·
Dأ©sa maca cara nagara mawa tata Ngagambarkeun yأ©n kaayaan jeung
adat kabiasaan di dأ©sa jeung kota (nagara) tأ©h bأ©da-bأ©da.
·
Deugdeug tanjeuran pada ngadeugdeug pada nongton, jadi tongtonan
kulantaran pinter dina kasenian.
·
Deukeut deukeut anak taleus ari imahna mah puguh padeukeut, ngan
hanjakal teu nyaho tibareto yen baraya.
·
Dihin pinasti, anyar pinanggih baheula ditangtukeunana, ngan
kakara ayeuna kalakonanana atawa kapanggihna.
·
Dikungkung teu diawur, dicangcang teu diparaban Ari dipegat mah
teu acan, ngan geus teu dipeutingan jeung teu dibalanjaan.
·
Dipiamis buah gintung Disangka hade jeung bageur tapi buktina
goreng jeung jahat.
·
Dipiamis buah gintung disangka hade jeung bageur, tapi buktina
goreng jeung jahat.
·
Disakompet daunkeun, dihurun suluh dihijikeun bae, disaruakeun
bae, teu dibeda beda.
·
Ditangtang ditengteng dijieun bonteng sapasi Dialak ilik lantaran
dianggap aneh.
·
Ditilik ti gigir lenggik, disawang ti tukang lenjang, diteuteup ti
hareup sieup lenjang jeung geulis pisan, pantes kewes.
·
Dogdog pangrewong bantuan anu euweuh hartina, dina teu aya oge
teu naon naon.
·
Dogong dogong tulak cau, geus gede dituar batur ngantian jeung
mahugi parawan ti keur leutik keneh, sugan diparengkeun ku nu kawasa jadi
pipamajikaneun, na ari geus gede dikawin batur, atuh hese cape taya gawe.
·
Dosa salaput hulu kacida loba dosana.
·
Dulang tinande awewe mah nurutkeun bae, kumaha diaturna jeung
diparentahna ku nu jadi salami.
·
Duum tinggi ngabagikeun naon naon henteu kalawan adil aya nu
loba, aya nu saeutik.
·
Elmu ajug pinter ari mapatahan batur mah, tapi prak ku sorangan
henteu.
·
Elmu sapi samiuk (ngahiji) kana kagorengan.
·
Elmu tumbila nu boga imah ngarugikeun ka tatamu.
·
Elok bangkong nuju sakarat, ngan kari tunggu dawuh bae.
·
Endog sapatarangan, peupeus hiji, peupeus kabeh kasusah atawa
karerepet anu tumiba ka dulur, baraya atawa sobat, balukarna ngabingungkeun
atawa nyusahkeun ka sarerea.
·
Endog tara megar kabeh najan saindung sabapa hneteu sarua
milikna, rejekina atawa darajatna.
·
Galehgeh gado darehdeh tapi henteu terus kana hate.
·
Gancang pincang kulantaran digawena buru buru jeung kurang ati
ati hasilna teh teu nyugemakeun.
·
Gantung denge hanteu terus bisa ngadengekeun hiji perkara jeung
pohara hayangna neruskeun ngadengekeun.
·
Gantung teureuyeun Hanteu terus daharna sabab dahareunana geus
beak atawa daharna kapaksa kudu eureun heula ku lantaran aya dahareun nu
didagoan.
·
Gede gede kayu randu, dipakeke pamikul bengkung, dipake lincar sok
anggang, dipake pancir ngajedig Ngeunaan ka jelema anu jangkung ahrelung
tur dedeg ngan hanjakal gawena jeung karajinanana goreng.
·
Gede gunung pananggeuhan Adigung kulanatran boga kolot atawa
baraya baleunghar ataw jareneng.
·
Gede gunung pananggeuhan Boga ahli atawa kawawuhan anu beunghar
atawa jadi gegeden, dina urang aya karerepet atawa butuh ku pitulung, eta jalma
bisa nulungan ka urang ku kabeungharan atawa kakawasaan.
·
Getas harupateun, pingges harepan Gampang pisan nyalahkeun atawa
ngahukum ka batur.
·
Geulis sisi, laur gunung, sonagar huma Ari rupa mah tegep ngan
dangong dusun meledug.
·
Gindi pikir belang bayah Goreng hate, dolim, julig , dengki.
·
Ginding kakampis Ari pake mah ginding ngan duit teu boga.
·
Giri lungsi tanpa hina Nu luhur jeung nu handap sarua bae ulah
dihina.
·
Goong saba karia Datang sorangan ka anu keur kariaan sanajan
hanteu di ondang, maksudna hayang dititah gawe sangkan seubeuh baranghakan.
·
Gunung tanpa tutugan, sagara tanpa tepi Euweuh anggeusna, euweuh
beakna.
·
Gurat batu Pageuh kana jangji.
·
Gusti Alloh tara nanggeuy dibongkokna Gusti Alloh tara
nangtayungan ka mahlukna anu salah atawa boga dosa ka papada kawula.
·
Hade gogog hade tagog Hade basa jeung hade tingkah lacuna.
·
Hade ku omong goreng ku omong Omongan nu hade balukarna hade
jeung omongan nu goreng, goreng deui balukarna.
·
Halodo sataun lantis ku hujan sapoe Kahadean anu sakitu gedena
tur lilana leungit pisan ku kagorengan atawa kasalahan sapoe.
·
Hambur bacot murah congcot Goreng sungutna jeung sok mindeng
nyarekan deuih tapi berehan sok daek barangbere dahareun.
·
Hampang birit gampang jeung daekan dititah.
·
Hanteu gedag bulu salambar Hanteu sieun atawa gimir saeutik eutik
acan.
·
Hapa hapa ge ranggeuyan Enya ari miskin tea mah, ngan lumayan da
ari salaki mah boga.
·
Hapa hapa ge ranggeuyan Miskin miskin oge da boga salaki nu
ngurus jeung nangtayungan.
·
Harewos bojong Harewos anu cukup tarikna, nepi kadenge ku jelema
anu deukeut kalawan tetela pisan.
·
Haripeut ku teuteureuyeun Gancang atoh dina meunangna rejeki, boh
dahareun boh duit kalawan teu ngingetkeun balukarna ieu teh rejeki halal atawa
haram.
·
Harus omong batan goong Beja teh sasarina sok gampang jeung
gancang nerekab, kulantaran umuna sok pabeja beja.
·
Hayang untung jadi buntung teu papanggih ari jeung kauntungan
mah, papanggih soteh jeung karugian anu sama sakali henteu diarep arep.
·
Hejo tihang Resep jeung remen gunta ganti imah tempat atawa
pagawean.
·
Herang caina beunang laukna Maksud bisa kahontal kalawan beres
teu aya pihak anu dirugikeun atawa dinyenyeri.
·
Herang caina beunang laukna Nu dipikahayang bisa laksana tur teu
nganyenyeri batur.
·
Herang herang kari mata, teuas teuas kari bincurang Bareto mah
beunghar ayeuna kari miskina.
·
Heueuh heueuh bueuk Nyatujuan ari diluar mah, ngan bae henteu
terus jeung hatena.
·
Heureut deuleu pondok lأ©ngkah Ngagambarkeun sundek kanyaho ku
sabab henteu rأ©a babandingan da kurung batok.
·
Heurin ku letah Hayang jeung perlu ngabejakeun hiji perkara, ngan
sieun pok kulantaran loba karisi/ karempan.
·
Hirup ku panyukup gede ku pamere Hirup samahi mahi ku pamere
batur bae, sabab teu purun hojah sorangan dina enggoning nyiar kipayah.
·
Hirup nuhun paeh dirampes Rido pisan pasrah pisan, teu boga
kahayang naon naon.
·
Hirup ulah manggih tungtung, paeh ulah manggih beja Kudu bageur
kudu hade laku lampah supaya alus kacaritakeunana.
·
Hulu dugul dihihidan Nu keur senang tambang senang, nu keur
untung tambah untung.
·
Hunyur nandean gunung Nyaruaan ka jelema saluhureun harkatna
atawa pangabogana.
·
Hurung nangtung siang leumpang Ginding karana make papakean atawa
perhiasan anu aralus.
·
Ieu aing uyah kidul Boga rasa pangleuwihna ti pada batur, boh
ngeunaan rupa, pangarti, pangaboga, pangkat atawa kakawasaan.
·
Ilang along margahina, katinggang pangpung dilebok maung, rambutna
salambar, getihna satetes, ambekanana sadami, agamana darigamana, kaula
nyerenkeun Masrahkeun sagalagalana hadena gorengna, bagja cilakana (biasana
sok dipake dina seserahan).
·
Indung lembu bapa banteng Ti indung jeung bapa turunan menak
jeung beunghar.
·
Inggis batan maut hinis Pohara risina, pohara paurna.
·
Inggis manan maut hinis, rempan batan mesat gobang Inggis jeung
paur kabina bina.
·
Ipis kulit beungeut Gede kaera.
·
Iwak nangtang sujen Wani nyorang picilakaeun, pibalaieun atawa
pibahayaeun.
·
Jabung tumalapung sabda tumapalang milu nyaritakeun hiji perkara
sakapeung nempasan omongan batur, nyeta nyeta siga nu nyaho, padahal teu nyaho
nanaon.
·
Jadi maung malang jadi panghalang, ngeunaan ka lalaki nu
ngahalangan pijodoeun hiji awewe.
·
Jadi sabiwir hiji jadi carita jalma loba.
·
Jadi senen kalemekan mindeng dicaritakeun batur.
·
Jaman cacing dua saduit jaman baheula pisan.
·
Jati kasilih ku junti pribumi kaeehkeun ku urang asing.
·
Jauh jauh panjang gagang hanas jauh jauh oge dijugjug, ngan
hanjakal ku teu hasil.
·
Jauh ka bedug anggang ka dayeuh dusun, teu nyaho di tata-titi,
tidak tanduk, suba sita, duduga jeung peryoga.
· Jauh ka bedug dusun,bodo, euweuh
kanyaho.
·
Jawadah tutung biritna, sacarana sacarana unggal bangsa beda adat
jeung kabiasaanana.
·
Jegjeg ceker cape kulantaran leumpang ka dieu ka dieu.
·
Jejer pasar lumrah bae, mun ka lalaki, kasep henteu, goreng henteu.
·
Jeung leweh mah mending waleh leuwih hade wakca balaka ngedalkeun
kahayang ti batan ngandung kabingung teu wani pok nyarita.
·
Jogjog neureuy buah loa mikarep ka anu lain babad.
·
Jogjog neureuy buah loa Milampah anu moal pihasileun.
·
Ka luhur teu sirungan kahandap teu akaran Jelema nu jahat, julig
jeung dengki mah moal jamuga, moal aya kamajuan boh ngeunaan pangkat, boh
rejeki.
·
Kaceluk ka awun-awun kawentar ka janapria, kakoncara ka mancanagara
Kawentar pisan, kawentar kamana mana.
·
Kaciwit kulit kabawa daging Kababawa, katarik kana hiji perkara,
keukeuh milu susah, sanajan teu boga salah jeung henteu milu ulubiung
perkarana.
·
Kahieuman bangkong Ku ayana barang titipan di urang, urang teh
nepi ka jiga beunghar katenjona ku batur mah padahal miskin teu boga nanaon.
·
Kai teu kalis ku angin Unggal jelema awal ahir tangtu bakal
pinanggih jeung kasusahan.
·
Kajeun pait tungtung amis manan amis tungtung pait Tibatan ahirna
matak susah, leuwih hade dicaritakeun ti heula naon anu matak pisusaheunana.
·
Kajeun panas tonggong asal tiis beuteung Kajeun teuing cape gawe
asal bisa dahar kalawan cukup.
·
Kalapa bijil ti cungap Ngucah ngaceh rasiah sorangan anu matak
cilaka.
·
Kandel kulit beungeut euweuh caerأ،.
·
Katempuhan buntut maung Batur anu salahna atawa anu boga dosana,
tapi urang anu kudu nyanghareupan balukarna.
·
Katumbukan catur kadatangan carita Loba anu embung sabab
ngagedekeun jeung ngagugulukeun panyerewedan.
·
Kawas anjing kadempet lincar Mere parentah ka batur teu kalawan
sabar, malah bari ambek ambekan sagala.
·
Kawas budak rodek hulu Teu ngupama, teu ngajenan, teu ngahargaan
pisan.
· Kawas cucurut kaibunan Ngeunaan ka
jelema anu matak sareukseuk panon.
·
Kawas hayam keur endogan cilingcingcat bae, teu bisa cicing.
·
Kawas hayam panyambungan Tacan nyaho di kaler kidul, kawantu
anyar keneh aya di eta tempat.
·
Kawas kacang ninggang kajang Ngomongna tarik tur gancang, biasana
ngeunaan ka awewe nu keur ngambek bari nyarekan.
·
Kawas kuda leupas ti gedogan Bingung ku kamerdekaan, terus
sakama-kama nganteur kahayang, ngalajur napsu, kulantaran euweuh anu ngageuing
atawa euweuh nu nyengker.
·
Kawas lauk asup kana bubu Gampang asupna kana pagawean tapi
pohara hesena hayang kaluar ninggalkeun eta pagawean.
·
Kawas lauk asup kana bubu gampang meunangna jeung asup kana hiji
pagawean, tapi hese kaluarna jeung negcagkeunana eta pagawean (masalah).
·
Kawas nu mulangkeun panyiraman Sok nu lain lain, jeung hese
ngayakeunana nu dipikayang ku jelema nu tereh ajal, kahayangna sabisabisa kudu
dicumponan bae, sanajan matak ngarepotkeun ka ahlina/ kulawargana.
·
Kawas siraru jadi Pabaliut ku tina lobana, ngeunaan ka jelema.
·
Kawas wayang pangsisina Ngeunaan jelema nu goreng rupana.
·
Kejo asak angeun datang Sapagodos jeung maksud urang, atuh teu
talangke deui harita keneh dilaksanakeun.
·
Keur meujeuhna bilatung dulang Laleutik keneh pisan keur
meujeuhna bareuki dahar.
·
Keur meujeuhna hejo lembok rambay carita Keur meujeuhna loba
pakaya jeung loba rejeki.
·
Keur nuju bentang surem keur sue,atawa tiis badan, lamun guna
tani ku hama, lamun dagang terusterusan rugi bae.
·
Kiceupna sabedug sakali Pohara lungguhna.
·
Kiruh ti girang kiruh ka hilir Lamun anu di luhruna teu balageur
jeung teu balener, tangtu nu dihandapna oge milu teu bener milu teu bageur.
·
Kokoro manggih mulud puasa manggih lebaran Anu saumur -umur
miskin tuluy dina hiji waktu pinanggih jeung kamulyaan atawa rejeki anu gede,
sasarina sok kacemekanana nepi ka siga mangpang meungpeung.
·
Kokoro nyoso, malarat rosa, lebaran teu meuncit hayam Kacida
miskina.
·
Kotok bongkok kumorolong, kacingcalang kumarantang = Lauk buruk milu
mijah = Piritan milu endogan Pipilueun kana hiji kalakuan kulantaran
kabawakeun ku batur, henteu kalawan kahayang sorangan, nepi ka goreng
katenjona.
·
Kudu bisa kabulu kabale Kudu bisa mawa awak.
·
Kudu bisa ngeureut neundeun Kudu bisa nyukupkeun rejeki atawa
pangala anu saeutik.
·
Kudu bisa pindah cai pindah tampian Kudu bisa nyaluyukeun manأ©h
jeung lingkungan anu anyar dicicingan.
·
Kudu boga pikir kadua leutik Ulah sabongbrong teuing, kudu aya
pikir rangkepan, kudu aya rasa curiga.
·
Kudu hade gogod hade tagog Hade basa jeung hade tingkah lacuna.
·
Kudu nepi memeh indit Kudu direncanakan kalawan asak.
·
Kujang dua pangadekna Hiji pagawean anu ngandung dua rupa maksud.
·
Kulak canggeum bagja awak Milik hade atawa goreng anu geus
ditangtukeun ti ajalina keneh ku Gusti Nu Maha Suci.
·
Kumaha bule hideungna bae Kumaha engke bae buktina, kumaha behna.
·
Kumaha kejebur caina geletuk batuna kumaha jadina bae, henteu
jadi pikiran.
·
Kunang kunang nerus bumi Ramana geus teu jeneng deui, di putrana
awal ahir aya nu jeneng cara ramana.
·
Kuru cileuh kentel peujit Daek tirakat, ngadoakeun budak sangkan
sangkan junun.
·
Kurung batok teu resep nyanyabaan, ni’mat cicing diimah bae.
·
Lain ku tulang munding kabeureuyan mah, ku cucuk peda arek cilaka
mah ku kasalahan anu leutik oge bisa, teu kudu ku kasalahan anu gede bae.
·
Lain lantung tambuh laku, lain lentang tanpa beja lain leumpang
maladra Indit ti imah kalawan ngandung maksud anu tangtu, lain lapmah
sakaparan paran henteu puguh anu dijugjug.
·
Landung kandungan laer aisan Gede timbanganana, gede
pangampurana.
·
Langsung saur bahe carek Sok gampang ngagelendeng atawa nyarekan.
·
Lauk buruk milu mijah = piritan milu endogan pipilueun kana hiji
kalakuan ku lantaran kabawakeun ku batur, henteu kalawan kahayang sorangan,
nepi ka goreng katenjona.
·
Legok tapak genteng kadek Loba luangna pangalamanana jeung
kanyahona.
·
Leubeut buah hejo daun Keur meujeuhna loba rejeki, loba pakaya.
·
Leuleus jeujeur liat tali pohara adilna, dina mutus hiji perkara
tara beurat sabeulah, jeung loba pertimbanganana.
·
Leunggeuh cau beuleum Teu lutreuk dina ngajalankeun hiji
pagawean.
·
Leutik burih euweuh kawani.
·
Leutik cahak, gede cohok Ari panghasilan saeutik tapi ari
pangaluaran mah gede.
·
Leutik leutik ngagalatik Sanajan leutik awakna henteu jangkung
tur gede, tapi leber ku wawanen.
·
Leutik ringkang gede bugang Jelema mah teu beunang disapirakeun
sabab sanajan leutik warugana, dina aya papaitna atawa bobor karahayuan mah
bisa jadi kasusah sarerea.
·
Leuwi jero beunang diteuleuman, hate jelema najan deet teu kakobet
Hade gorengna pikiran jelema hese dikira kirana.
·
Lieuk euweuh ragap taya Teuing ku miskin nepi ka teu boga naon
naon.
·
Loba teuing jaksa loba teuing anu pinter nu ngatur jeung
mapatahan, balukarna matak bingung nu dipapatahan.
·
Lodong kosong ngelentrung Kalah ka loba omong bae, ari pangartina
mah euweuh.
·
Luhur kuta gede dunya Gagah tur beunghar taya kakurang.
·
Luncat mulang Teu beunang dicekelan omonganana, ayeuna kieu engke
mah kitu.
·
Lungguh tutut Katenjona siga lungguh tapi saenyana mah henteu.
·
Malengpeng pakel ku munding, ngajul bulan ku asiwung Ngajalankeun
(mikarep) hiji perkara anu taya pihasileunana.
·
Maliding sanak Henteu adil, pilih kasih.
·
Mangpengkeun kuya ka leuwi Nitah mulang ka lemburna, atawa nitah
pindah ka tempat bali geusan ngajadi.
·
Mapay ka puhu leungeun Mamawa ka kolot atawa ka guru, turtaning
kolot atawa guru mah teu nyaho naon naon jeung euweuh patalina saeutik eutik
acan.
·
Marebutkeun paisan kosong Marebutkeun hiji perkara anu teu aya
hasilna atawa mangpaatna.
·
Maut nyere ka congona Keur ngora senang, tapi ari ka kolotnakeun
susah.
·
Melengkung bekas inhalan Ari keur ngora keneh bageur tapi
kakolotnakeun jadi teu bageur.
·
Mere langgir kalieun Mere naon naon anu bisa jadi aya
pisusaheunana atawa pibahlaeunana.
·
Meuli teri meunang japuh = nyair hurang meunang kancra kalawan
teu disangka sangka meunang milik, darajat atawa kauntungan anu leuwih gede.
·
Meungpeun carang ku ayakan Nyaho yen batur teh salah atawa migawe
anu dilarang ku Nagara, tapi teu kitu kieu kalahka api api teu nyaho.
·
Meungpeung teugeu harianeun Embung pisan tutulung ka batur nu
keur susah atawa loba kabutuh.
·
Miceun batok meunang coet Miceun nu goreng kulantaran hayang
meunang anu alus, tapi tungtungna meunang nu goreng deui bae.
·
Mindingan beungeut ku saweuy ari hate goreng, ngan budi parangi
marahmay, perluna pikeun mindingan hate nu goreng tea maksudna supaya ulah
kaciri tea.
·
Mipit teu amit ngala teu menta Maling boga batur.
·
Miyuni hayam kabiri Leutik burih babari sumerah eleh atawa lalaki
nu babari sumerah ka awewe.
·
Moal ceurik menta eusi Keun bae mawa wadah anu gede oge da lain
hayang loba diberena.
·
Moal neangan jurig teu kadeuleu arek nyekel jelema nu aya bae,
moal neangan jelema nu euweuh.
·
Mobok manggih gorowong Aya lantaran pikeun ngalaksanakeun
kahayang anu henteu gampang pihasileun.
·
Mobok manggih gorowong meunang jalan pikeun ngalaksanakeun
kahayang.
·
Monyet kapalingan jagong Tukang maling kapalingan, tukang tipu
katipu, tukang ngarah nagrinah karoroncodan.
·
Mopo memeh nanggung Hoream, teu sanggup samemeh prak.
·
Mun teu ngakal moal ngakeul mun teu usaha moal pinanggih jeung
rejeki pibekeleun hirup.
·
Ngajul bulan ku asiwung, mesek kalapa ku jara usaha anu mubadir,
moal ngadatangkeun hasil (asiwung; kapas nu geus diberesihan sikina, biasana
dipake keur mayit nutupan liang-liangan).
·
Ngadu angklung di pasar papaduan nguruskeun nu euweuh mangpaatna
di hareupeun jalma loba.
·
Ngadu ngadu rajawisuna mawakeun omongan si a ka si b jeung
sabalikna, temahna si a jeung si b pasea, parerea omong.
·
Mun teu ngoprek, moal nyapek. Mun teu ngakal moal ngakeul. Mun teu
ngarah moal ngarih Lamun teu digawe niar kipayah tangtu pisusaheun pikeun
hirup.
·
Muncang labuh ka puhu, kebo mulih pakandangan Mulang ka lemburna
sabada mang taun taun aya di pangumbaraan/ panyabaan.
·
Mupugkeun tai kanjut Ngetrukeun pangaboga dina waktuna nyunatan
atawa ngawinkeun anak anu kacida dipikameumeutna.
·
Naheun bubu pahareup hareup dina pangabutuh silih injeuman duit.
·
Nangkeup mawa eunyeuh mawa cilaka ka jelema anu dipentaan tulung
jeung geus nulungan ka urang.
·
Nangtung kariung ngadeg karageman Ngariung rarageman
ngabadamikeun hiji perkara.
·
Nepak cai malar ceret Ngomongkeun jeung ngagogoreng batur, supaya
batur teh ragrag ngarana jeung kawentar kagorenganana.
·
Nepakeun jurig pateuh Puguh urang nu goreng tapi kagorengan urang
teh ditamplokeun ka batur sangkan urang sorangan salamet.
·
Nete porot ngeumbing lesot Cukup ari ihtiar mah kalawan mangrupa
rupa akal tarekah tapi teu hasil bae.
·
Nete semplek nincak semplak Kieu salah kitu salah.
·
Nete semplek nincak semplak Ninggang dina salah jeung rugi bae,
turug turug kasusah nambahan deuih.
·
Nete taraje, nincak hambalan Kudu merenah, lamun aya uruskeuneun
teh urang kudu datang ka nu handap heula, kakara terus kaluhur.
·
Neukteuk curuk dina pingping Ngadakwakeun nu lian, tapi nu
ngadakwakeunana meula susah, sabab milu katarik kana perkara, milu adu hareupan
jeung hakim.
·
Neukteuk mani anggeus, rokrok pondokeun peunggas harupateun
Heuras hatena teu sabar dina nyanghareupan rupa rupa kasusahan jeung babari
luluasan.
·
Neundeun piheuleut nunda picela Neangan pilantaraneun supaya jadi
goreng supaya temahna papisahan teu ngahiji deui.
·
Ngabأ©jaan bulu tuur Ngabأ©jaan jalma nu geus nyahoeun.
·
Ngabudi ucing teu wani nembongkeun atawa ngedalkeun kahayang
atawa kadeudeuh.
·
Ngadagoan kuah beukah Ngadagoan pasesaan kadaharan (Hal ieu ngan
wungkul tukang babantu di imah batur bae, anu saenyana mah ayana tukang babantu
teh henteu perlu).
·
Ngadagoan uncal mabal Ngadagoan jeung mikahayang kana rejeki tapi
sungkan ihtiar pikeun ngadatangkeun eta rejeki.
·
Ngadaweung ngabangbang areuy pohara nineungna kana jaman nu geus
kasorang nepi ka matak waas pacampur jeung sedih.
·
Ngadek sacekna, nilas saplasna Ngomong/nyarita anu teu dileuwihan
atawa dikurangan.
·
Ngadeupaan lincar ngadeukeutan anu keur sidekah atawa kariaan,
supaya katenjo ku anu boga imah jeung diajak dahar.
·
Ngagandong kejo susah nyatu loba ari titaheun mah boh anak boh
bujang ngan hanjakal ku hese nitah, euweuh nu daekeun ari dititah teh.
·
Ngagedag bari mulungan Nanyakeun hiji perkara ka batur anu urang
tacan nyaho, tapi embung kanyahoan yen urang tacan nyaho, kulantaran kitu api
api geus nyaho bae.
·
Ngaliarkeun taleus ateul ngabeja bejakeun kagorengan atawa
kajahatan batur.
·
Ngaliarkeun taleus ateul Ngabeja bejakeun kagorengan batur atawa
kajahatan anu lian.
·
Ngarep ngarep bentang ragrag Ngarep-ngarep nu pamohalan bakal
kasorang atawa kajadian.
·
Ngarep ngarep kalangkang heulang Ngarep ngarep hiji perkara anu
kacida banggana jeung sudah pihasileunana.
·
Ngawur kasintu, nyieuhkeun hayam ngaraeh jeung darehdeh ka
deungeun, sabab hayang kapuji, tapi teu nolih jeung nyapirakeun ka dulur atawa
ka baraya sorangan.
·
Ngeplek jawer, ngandar jangjang, miyuni hayam kabiri Leutik
burih, borangan, sieunan, kecing.
·
Ngeduk cikur kedah mihatur nyokel jahe kedah micarek Lamun nyokot
hiji hal kudu saidin anu boga.
·
Ngeupeul ngahuapan maneh Lungas lengis mikawelas mikaasih ka diri
sorangan, supaya batur welaseun jeung nulungan ka urang.
·
Nginjing sila, bengkok sembah goreng hate, teu satia ka anu jadi
pamingpin atawa dunungan.
·
Ngodok liang buntu hese cape taya gawe, susah payah taya guna
sanajan tihothat oge moal atawa henteu beubeunangan.
·
Ngodok liang jero Teu hasil enggoning nyiar rejeki, kaditu kadieu
luput bae.
·
Ngukur ka kujur nimbang ka awak Ngaluarkeun duit pikeun kaperluan
hirup, pakan, pake jste disaluyukeun jeung pangala.
·
Ngukut kuda kuru ari geus gede sok nyepak Ngukut bujang anu
tadina pohara balangsakna, susak dahar susah make, tapi ari geus mulya awak
lintuh jeung pake hade, ngalawan ka anu jadi dunungan.
·
Ngusap birit bari indit kulantaran ambek nyedek atawa era paraa,
leos bae indit, teu amit heula ka anu araya didinya.
·
Nimu luang tinu burang Nambahan luang atawa pangarti waktu keur
pinanggih jeung kacilakaan atawa hukuman.
·
Nincak parahu dua Ngadunungan ka duaan atawa boga dua pausahaan.
·
Ninggang kana kekecrekna Keur mah goreng rupana, goreng laku
lampahna deuih.
·
Nini nini dikeningan, awewe randa dihiasan Ngamahalkeun barang
naon bae anu geus ruksak.
·
Noong ka kolong Leutik hate, leutik pangharepan.
·
Nu asih dipulang sengit, nu haat dipulang moha nu hade jeung loba
jasana ka diri urang, dinyenyeri ku urang, ku omongan atawa ku kalakuan anu
goreng.
·
Nu borok dirorojok = nu titeuleum disimbeuhan nu keur susah
ditambah kasusahanana, nu keur nyeri ditambah kanyerina.
·
Nu borok dirorojok, nu titeuleum disimbeuhan Nu keur susah
ditambah deui kasusahna.
·
Nu burung diangklungan, nu edan dikendangan ngahaminan omongan
atawa carita batur, sanajan ceuk hate sorangan eta omongan atawa carita teh
salah.
·
Nu tani kari daki, nu dagang kari hutang Nu tani jeung nu dagang
sarua ripuhna, euweuh nu mulya.
·
Nuju hirup ninggang wirahma Ngeunaan ka jelema anu keur alus
milik.
·
Nuturkeun indung suku Leumpang sakaparan-paran, ku sabab henteu
puguh tujuan.
·
Nulungan anjing kadempet nulungan jelema nu teu boga pisan rasa
tumarima.
·
Nya di hurang nya dikeuyeup Di unggal jelema oge taya bedana,
sarua bae, mungguhing wiwirang atawa katugenah hate mah boh di menak boh
disomah sarua bae.
·
Nya ngagogog nya mantog Nya nitah ka batur nya prak kumanehna.
·
Nya picung nya hulu maung Nu nanya jeung nu ngajawab teu
sapagodos, pananya jeung jawaban pasalia, henteu nyambung.
·
Nyaeuran gunung ku taneuh, sagara ku uyah nambahan kauntungan
atawa kakayaan ka anu geus beunghar.
·
Nyair hurang meunang kancra Sugan the rek meunang kauntungan,
kamuliaan atawa bagja anu leutik manahoreng meunang kauntungan atawa bagja anu
gede.
·
Nyaliksik ka buuk leutik Nyusahkeun, peperedih atawa pepentaan ka
jelema anu sahandapeun darajatna jeung pangabogana.
·
Nyalindung ka gelung Milu hirup ka pamajikan anu loba pakayana.
·
Nyanggakeun suku genteng belokeun, beuheung teukteukeun, disiksik
dikunyit kunyit, dicacag diwalang walang Sumerah, masrahkeun diri rek
dibeureum rek dihideung kari kumaha didinya bae, dina rumasa geus salah atawa
rumasa boga dosa.
·
Nyanghulu ka jarian Ngawula ka jelema anu sahandapeun harkatna
atawa pangartina.
·
Nyaur kudu diukur nyabda kudu di unggang Nyarita kudu pas, eces,
ngabogaan harti.
·
Nyeri beuheung sosonggeteun Pohara ngarep ngarepna, tapi anu
diarep arep teu jol bae datang.
·
Nyeungeut damar di suhunan mintonkeun kakayaan, atawa barangbere
supaya dipuji.
·
Nyeungseurikeun upih ragrag Akey akeyan nyeungseurikeun batur,
dumeh buuk geus bodas huntu geus ompong, tonggong geus bengkung turtaning ieu
the kahareup mah ku urang sarerea bakal kasorang.
·
Nyiar batuk piaraheun Nyiar pigujrudeun, pipaseaeun.
·
Nyicikeun cai, murulukeun lebu turun cadu (cacaduan), pantang
ngalampahkeun hiji perkara anu dilarang ku luluhur.
·
Nyieun catur taya dapur nganggit hiji dongeng nu teu aya galurna.
·
Nyieun heuleur jeroeun huma Henteu raket jeung dulur pahare-hare
bae.
·
Nyieun pucuk ti girang pangheulana neangan piaseaeun.
·
Nyiruan mah teu resepeun nyeuseup nu pait Lumrahna manusa teu
resep reureujeungan jeung nu teu boga.
·
Nyiuk cai ku ayakan Pagawean nu mubadir, moal ngahasilkeun naon
naon.
·
Nyium bari ngegel Omongannana hade ngan hate jeung maksudna
goreng . Salakina dipisobat ari pamjikanana dibogohan atawa sabalikna.
·
Nyokot lesot ngeumbing porot Teu aya usaha anu ngahasilkeun.
·
Nyolok mata buncelik nganyenyeri, ngahina atawa ngawiwirang di
hareupeunana.
·
Nyuhun nanggung ngelek ngegel Rebo pisan, babawaanana loba naker.
·
Nyuhunkeun bobot pangayon timbang taraju Menta pangampura jeung
menta timbangan da geus puguh rumasa ari salah jeung dosa mah.
·
Nyukcruk walungan mapay mapay wahangan Kalawan taliti pisan
nalungtik luluhur, imeut pisan pancakakina.
·
Omong harus batan goong Beja the gancang naker nerekabna, malah
sasarina mah beja anu nerekab teh leuwih hebat batan aslina.
·
Owah gingsir Hanteu tetep, henteu ajeg, gunta ganti pamadegan.
·
Paanteur-anteur julang silih anteur nepi ka aya dua tilu kalina.
·
Pacikrak ngalawan merak Tangtu elehna sabab nu leutik ngalawan
anu gede.
·
Pada rubak sisi samping Sarua bae pada loba luangna, pada loba
pangalamanana.
·
Pagirang girang tampian Paunggul unggul dina neangan pangupa jira
(Paunggul unggul nyiar rejeki, teu daek silih seblokan).
·
Paheuyeuk heuyeuk leungeun Silih bantuan, silih belaan, silih
tulungan.
·
Pait daging pahang tulang Arang gering.
·
Pait daging pahang tulang cageur teu keuna ku panyakit naon bae.
·
Pakotrek iteuk Laki rabi ti ngongora napi kakolot pisan, pada
pada geus jadi aki-aki nini-nini.
·
Paluhur luhur diuk pagede gede kauntungan dina nyiar kipayah.
·
Panday tara bogaeun bedog Sasarina ari tukang mah sok tara
bogaeun.
·
Papadon los ka kolong Cidra jangji, teu nedunan jangjina.
·
Peureum kadeuleu beunta karasa Inget bae, teu bisa poho. Biasana
mah lain kana barang tapi ka jelema anu dipikancinta.
·
Piit ngeundeuk ngeundeuk pasir mikarep kaanu lain babadna, tangtu
moal kasorang.
·
Pindah cai pindah tampian Robahna tempat matuh robah adat jeung
kabiasaan.
·
Pinter aling laing bodo Pinter tapi embung kanyahoan ku batur,
kusabab eta nyeta nyeta anu bodo.
·
Pipilih meunang nu leuwih koceplak meunang nu pecak Milih kalawan
ati ati pisan ku lantaran hayang meunang nu leuwih hade, ngan ahirna meunang nu
leuwih goreng.
·
Piruruhan katengahimahkeun Nu dusun didikan dibawa kana pasamoan.
·
Poأ©k mongklأ©ng buta rajin (atawa buta radin) Poأ©k pisan.
·
Pondok jodo panjang baraya Saha ogأ© jodoh urang silaturahmi kudu
tetep dijaga.
·
Pupulur memeh mantun Menta ganjaran memeh aya jasa atawa menta
buruhan memeh prak digawe.
·
Pur kuntul kari tunggul, lar gagak kari tunggak, tunggak kacuwatan
daging Dina cidrana anu diborehan, boreh anu katempuhan, kudu mayaran
hutang anu dipangnanggungkeun.
·
Puraga tamba kadengda Migawe hiji pagawean henteu jeung enya
enya. Henteu ngandung maksud supaya hade hasilna ieu mah pada ulah dipaido bae.
·
Raweuy beuweungeun rambay alaeun Loba dahareun da loba pepelakan.
·
Rumbak caringin di buruan dina hiji kasusah atawa karerepet geus
boga teu boga kolot anu mepelingan ka urang.
·
Rumbak kuntieun Henteu lengkep, aya bae anu kurang nu matak cua
kana hate.
·
Rup ku padung rap ku lemah, katuruban ku taneuh beureum Maot.
Sasarina ngeunaan kanyeri anu satungtung hirup moal poho sanajan nepi ka maot.
·
Rusuh luput gancang pincang Migawe naon bae anu rurusuhan,
temahna matak kaduhung sabab hasilna teu matak nyugemakeun.
·
Sabobot sapihanean Sauyunan, sapapait samamanis sabagja sacilaka.
·
Sabuni buni anu ngising sanajan dibunian atawa disumputkeun oge
ari laku lampah anu goreng mah awal akhir sok kudu kanyahoan bae.
·
Sagalak galakna macan taru nyatu anakna sanajan pohara bengisna
nu jadi indung-bapa, umuna tara tega ka anu jadi anak.
·
Sagolek pangkek sacangreud pageuh Hanteu cidra kana jangji.
·
Saherang herangna cai beas Galibna hate teh hese pisan beresihna
ka jelema anu geus bukti tas nganyernyeri ka urang.
·
Saherang herangna cibeas, moal herang cara cisumur Sasarina lamun
geus aya pacengkadan sok tara hade deui cara bareto samemeh aya pacengkadan.
·
Sakecap kadua gobang Gampang ngambek jeung gampang ngadek deuih.
·
Sakiriciking duit sakocopoking bogo Naon bae anu matak narik kana
hate urang.
·
Saluhur luhur punduk tara ngaliwatan hulu Sapinter pinterna murid
pangartina moal ngaluhuran guru.
·
Samar polah samar rasa Henteu puguh tingkah upamana ku sabab
tepung jeung jalma anu dipikacinta tapi kakara disidem dina hatأ© baأ©, tacan
bruk-brak
·
Sangsara di geusan betah Teuing ku miskin, teu boga naon naon
pisan kulantaran geus embung digawe nyiar kipayah. Anehna the ari hirup mah
hayang keneh.
·
Sapu nyere pegat simpay Paturay papisahan.
·
Sareundeuk saigel sabobot sapihanean sabata sarimbangan Sauyunan,
layeut, tara aya pacengkadan.
·
Satengah buah leunca Teu jejeg ingetan, langlang lingling, kurang
saeundan.
·
Satungtung deuleu Ngagambarkeun anu upluk-aplak lega pisan
·
Saumur nyunyuhun hulu Saumur hirup rumingkang di bumi alam.
·
Saungkab peundeuy Omongan anu pondok tur kurang manis.
·
Sengserang padung Ngeunaan awewe atawa lalaki anu boga keneh
napsuna cara baheula keur ngora keneh, sasarina aya di jelema nu geus kolot, nu
tereh paeh.
·
Sentak badakeun teu ceehan dina gawe, mimiti pohara getolna, tapi
beuki lila beuki ngedul nu tungtungna teh diantep teu dipigawe pisan.
·
Sereg di panto logor di liang jarum nyingkahan hirup kumbuh
jelema loba, sabab loba dosa, loba kasieun jeung kaera, betahna dinu suni nu
teu aya jelema.
·
Sereg dibuana logor diliang jarum Kulantaran loba kasalahan atawa
dosa, embung cicing di nu rame, sabab sieun, karesepna the di nu suni, nu
euweuh jelema.
·
Seukeut ambeu seukeut deuleu loba mata-matana jeung pinter nyusud
perkara (keur pagawean pulisi).
·
Seukeut tambang manan gobang Sakumaha gagahna wanina jeung
ngalawana oge jalma jahat mah awal ahir tangtu katangkep pulisi.
·
Seuneu hurung cai caah Keur ambek, keur amarah, keur napsu.
·
Seuneu hurung dipancaran Nu keur napsu, heug ditambahan pisan
pikakeuheuleun, tangtu bae ngambekna jadi tambah.
·
Seungit angin-anginan Seungit pisan meleber ka mana-mana
·
Seuseut batan neureuy keueus Hese pisan.
·
Sibanyo laleur Ledis pisan, teu nyesa saeutik eutik acan.
·
Silih jenggut jeung nu gundul Mأ©nta tulung ka papada anu sarua
butuhna atawa sarua papada henteu boga.
·
Sirung ngaliwatan tunggul Darajat atawa milik anak ngaliwatan
bapa.
·
Sosoroh ngadon kojor Kikiriman ku lantaran aya pangarahan tapi
boro boro meunang kauntungan, kalahka meunang wiwirang jeung karugian.
·
Tamiang meulit ka bitis Malindes ka diri sorangan.
·
Tamplok batokeun Berehan teuing nepi ka urang mah susah.
·
Taraje nangeuh dulang pinande Saban tugas kudu dilaksanakeun
kalawan alus sarta bener.
·
Taya tangan pangawasa Jiga anu dipupul bayu, henteu boga tanaga.
·
Taya halodo panyadapan taya eureuna digelendeng atawa di
dicarekan (Terus bae digelendeng atawa dicarekan).
·
Teng anak teng, anak merak kukuncungan sipat-sipat nu aya di
anak, babakuna nu hadena, sasarina loba anu diturunkeun ku kolotna.
·
Teu aya sarebuk samerang nyamu Teu aya saeutik eutik acan.
·
Teu beunang dikoet kunu keked Teuing ku koret, tara pisan
tutulung ka nu butuh tatalang ka nu susah.
·
Teu boga pikir rangkepan Teu boga curiga saeutik eutik acan.
·
Teu busik bulu salambar teu regrog regrog, malah unggul dina
juritna.
·
Teu cari ka Batawi tapi ka salaki hakan pake hayang ti salaki.
·
Teu diambeuan teu dipikarisi, teu dipikagimir, teu
dihargaan/diajenan.
·
Teu didingding kelir teu dibuni buni, ditembrakeun bae, teu
dirasiahkeun.
·
Teu dipiceun sasieur Sarua pisan teu aya bedana saeutik eutik
acan.
·
Teu ditari teu ditakon Teu dipalire diantep bae, teu ditanya
tanya acan.
·
Teu gugur teu angina Samemeh kajadian naon naon, teu aya pisan
beja, lantaran atawa ciciren.
·
Teu jauh ti tihang juru teu anggang ti tihang tengah Nya goreng
rupana nya goreng kalakuanana sok daek pulang paling.
·
Teu mais teu meuleum teu aya patalina pisan, teu pipilueun.
·
Teu ngalarung nu burung, teu nyesakeun nu edan ngalajur napsu ka
awewe, ka anu halal jeung anu haram oge disaruakeun bae.
·
Teu nginjeum ceuli teu nginjeum mata Ngadenge jeung nenjo
sorangan lain cenah jeung baruk.
·
Teu nyaho di alip bingkeng bodo teu bisa maca-maca acan, da teu
sakola.
·
Teu puguh alang ujurna teu puguh entep seureuhna, teu beres lain
kitu kuduna.
·
Teu wawuh wuwuh pajauh, teu loma tambah paanggang Sing wawuh tur
sing loma sabab balukarna alus pisan.
·
Teui hir teu walahir, teu kakak, teu caladi teu aro aro acan Teu
baraya, teu kaka, teu adi teu alo alo acan. Deungeun deungeun tulen.
·
Ti luhur sausap rambut ti handap sahibas dampal Menta dihampura
tina rumasa geus salah atawa boga dosa.
·
Ti peuting kapalingan ti beurang kasayaban Sababaraha kali
karurugian atawa karoroncodan.
·
Tiis ceuli herang mata ngeunah hate kulantaran ngeunah
deudeuleuan jeung dedengean.
·
Tikoro andon peso ngadeukeutan jelema nu bakal ngahukum atawa
nganyenyeri ka diri urang.
·
Tinggar kalongeun Teu sieun atawa teu nurut kulantaran remen
teuing digelendeng atawa dicarekan.
·
Tipu keling ragaji Inggris pinter dina kajahatan, pinter dina
ngbobodo atawa nipu.
·
Titip diri sangsang badan Mihapekeun maneh.
·
Titirah ngadon kanceuh sejana nyiar kasenangan, tapi jadina
pinanggih jeung kasusah nu leuwih gede.
·
Totopong heureut dibeber beber, tangtu soeh nyukupan ku pangala
nu sakitu saeutikna, tangtu bae matak jadi susah, lamun rejeki atawa pangala
saeutik, ari keperluan jeung pangaluaran anu sakitu lobana.
·
Tugur tundang cuntang gantang Ngajalankeun pagawean pikeun
Nagara, babakti ka nagara.
·
Tunggul dirarud catang dirumpak Euweuh anu dipikaserab, terus bae
ngalajur napsu.
·
Tunggul sirungan, catang supaan Aya kajadian anu goreng atawa
matak teu genah ahirna.
·
Tungkul ka jukut tanggah ka sadapan junun nyanghareupan pagawean
anu dipilampah, teu kaganggu ku naon naon.
·
Ulah beunghar memeh boga ulah adigung nyeta nyeta anu beunghar,
turtaning henteu atawa tacan boga pakaya.
·
Ulah cara ka kembang malati kudu cara ka picung Ulah sok bosenan
ari ka pamajikan teh, hadena mah ti keur ngora keneh nepi ka geus kolot teh,
lain beuki lila beuki bosen tapi kudu beuki lila beuki welas asih.
·
Ulah cara ka malati kudu cara ka picung Ulah ngurangan kanyaah
kudu beuki lila beuki nyaah.
·
Ulah kabawa ku sakaba-kaba ulah kabawa ku nu teu puguh, maksudna kabawa
jurig, dedemit.
·
Ulah keok memeh dipacok Ulah sieun saacan ngalakonan.
·
Ulah leutik hatأ© Ulah sieun atawa putus pangharepan.
·
Ulah lunca linci luncat mulang udar tina tali gadang, omat ulah lali
tina purwadaksina Kudu nuturkeun أ©tika anu aya.
·
Ulah muragkeun duwegan ti luhur masing nyaah kana rejeki meunang
hese cape ladang kesang, pacuan arek dimonyah monyah.
·
Ulah ngaliarkeun taleus ateul Ulah nyeubarkeun fitnah.
·
Ulah ngukur baju sasereg awak Ulah menyimpulkan nurutkeun diri sorangan
·
Ulah pagiri- giri calik, pagirang- girang tampian Ulah rebutan
kakawasaan
·
Ulah pangkat memeh jeneng Ulah adigung adiguna hayang nyaruaan ka
nu geus jeneng.
·
Ulah tiis tiis jahe kudu iatna, kudu cingceung.
·
Ulah unggut kalinduan ulah gedag kaanginan Ulah kagoda, ulah
kaganggu atawa kabengbat ku rypa rupa, lamun urang keur nyanghareupan hiji
maksud anu hade.
·
Uncal tara ridu ku tanduk Duduluran karumpul kabeh.
·
Ulah nyaliksik ku buuk leutik Ulah nyangsarakeun rakyat leutik.
·
Uyah tara tees kaluhur Galibna sipat indung bapa anu harade atawa
anu goreng sok diturunkeun ka anak incuna.
·
Waspada permana tingal Bisa nyaho kana naon naon anu bakal
kajadian.
· Wiwirang di
kolong catang nya gede nya panjang wiwirang nau pohara gedena.
Contoh Paribasa
- Abong biwir teu diwengku: Sagala dicaritakeun henteu jeung jeujeuhan (teu mikirkeun rarasaan batur)
- Ambek sadu santa budi: Soleh hate lemes budi
- Adam lali ing tapel: Henteu inget ka baraya
- Adean ku kuda beureum: Beunghar ku barang titipan atawa ginding ku pakean batur
- Adat kakurung ku iga: Adat teh hese digantina
- Anjing ngagogogan kalong: Mikahayang nu lain-lain, anu pamohalan pilaksanaeun
- Ari umur tunggang gunung, angen-angen pecat sawed: Ari umur geus kolot, tapi hate jeung kalakuan ngongoraeun keneh
- Adu telu ampar tiga: Diriungkeun, anu perkara atawa anu jual beuli
- Ambek nyedek tanaga midek: Napsu pohara gedena, hanjakal teu kaanteur ku tanaga, malum da geus ropoh
- Aya bagja teu daulat: Teu tulus meunang rejeki
- Awewe dulang tinandé: Awewe kudu tumut kumaha salaki
- Asa ditonjok congcot: Ngarasa atoh dumeh meunang kabungah anu teu disangka-sangka
- Bilatung ninggang dage: Jalma teu jujur meunang kalungguhan anu nguntungkeun keur dirina
- Balungbang timur, caang bulan opat welas, jalan gede sasapuan: Éstu beresih haté
- Buluan belut jangjangan oray: Hal anu mustahil bakal kajadian
- Banda sasampiran nyawa sasampayan: Ulah boga angkeuhan nyawa jeung banda bisa diatur ku urang
- Biwir sambung lemék, suku sambung leumpang: Henteu milu-milu kana tanggung jawabna mah, ieu mah ngan saukur mangnepikeun dumeh jadi utusan, ngemban timbalan nu lian.
- Batok bulu eusi madu: Di luarna katingali goreng, tapi geuningan jerona alus pohara
- Cadu mungkuk haram dempak: Sumpah yen bener-bener embung, atawa moal ngalampahkeun salah sahiji perkara
- Caina herang laukna beunang: Hasil maksud bari teu ngabalukarkeun masalah
- Cai asa tuak bari, kejo asa catang bobo: Sagala teu ngeunah lantaran keur susah atawa gering
- Campaka jadi di reuma: Nu geulis di pasisian atawa tempat anu kurang payus keur dirina
- Daek macok embung dipacok: Daek menta embung dipenta, daek dibere embung mere
- Dagang oncom rancatan emas: Ari modalna gede kacida, ngan bati anu diarahna pohara leutikna
- Disiksik dikunyit-kunyit dicacag diwalang-walang: Dihukum beurat pisan biasana hukum pati
- Daharna sakeser daun: Daharna mindeng pisan
- Deukeut deuleu pondok lengkah: Kurang pamandangan jeung teu bebas indit-inditan
- Dikungkung teu diawur, dicangcang teu diparaban: Dipiara tapi teu diurus dahar pakena, lumbrahna mah pikeun awewe
- Daluang katinggang mangsi: Susuganan katuliskeun aya jodo atawa warisan
- Dihin pinasti anyar pinanggih: Sagala nu kaalaman ayeuna saestuna geus ditangtukeun ti heula ku Pangeran
- Endog mapatahan hayam: Jelema sahandapeun mapatahan ka saluhureun
- Elmu tungtut dunya siar, sukan-sukan sakadarna: Kudu soson-soson sarta siger tengah dina nyiar élmu jeung néangan rejeki, ari sukan-sukan mah sakadar tamba jangar baé
- Endog sapatarangan tara megar kabeh: Di antara dulur saindung-sabapa sok aya baé anu teu pati alus boh milik atawa lakuna
- Génteng-génteng ulah potong: Sanajan hasilna teu sabaraha, keun bae tinimbang luput teu kapuluk pisan
- Hantang, hantung, hantigong, hantriweli: Kalah ka hade basa hade rupa, hade gogog hade tagog, tapi taya araheunana
- Hirup ku panyukup, gede ku pamere: Hirup samahi-mahi ku pamere batur bae, sabab teu purun hojah sorangan dina enggoning nyiar kipayah
- Hirup ulah manggih tungtung, paeh ulah manggih beja: Kudu bageur, kudu hade laku lampah, supaya alus kacaritakeunana
- Hurip Gusti waras abdi: Raja senang sarta mulya, rahayat cageur
- Halodo sataun lantis ku hujan sapoe: Kahadean anu sakitu lilana, leungit ku ngalampahkeun goreng sakali
- Hulu gundul dihihidan: Nu keur untung tambah untung, ngeunah, suka, mulya.
- Hadé ku omong goréng ku omong: Mun aya nu dipikahayang, maksud, atawa niat nu rék dipilampah, hade atawa goreng ogé, urang kudu sasadu nyarita
- Indit sirib anak-éwé: Indit saréréa, anak incu jeung baraya
- Indung tunggul rahayu, bapa tangkal darajat: Kasalametan atawa kabagjaan anak gumantung kana pangbakti budak ka kolotna nepi kolot téh rido ka nu jadi budak
- Janget kinatelon: Turunan hade ti indung ti bapa
- Jojodog unggah ka salu: Ngeunaan awewe anu tadina urut badega jadi patih goah (pamajikan) dunungan
- Kawas bangkong katuruban batok: Bodo katotoloyoh, euweuh pisan kanyaho
- Kawas nanggeuy endog beubeureumna: Kacida dadah-deudeuhna kanu dipikanyaah lantaran bisi kumaha onam
- Kawas kacang ninggang kajang: Norostos, capetang, bedas (anu nyarita, biantara atawa anu keur nyarékan)
- Kawas aki-aki tujuh mulud: Kawas nu geus kolot pisan padahal masih ngora keneh
- Kabeureuyan mah tara ku tulang munding: Arek cilaka mah ku kasalahan anu leutik oge bisa, teu kudu ku kasalahan anu gede bae
- Kacekel bagal buntutna: Katewak luluguna
- Kajeun pait heula amis tungtung, batan amis heula pait tungtung: Leuwih hadé ngalaman/ngalakonan anu banggana heula tuluy meunang kabagjaan, tibatan sabalikna di tungtung nandang kaduhung
- Kawas gaang katincak: Repeh sapada harita ngadadak jempling, lantaran reuwas atawa embung kadenge ku nu anyar datang
- Misah badan misah nyawa: Teu sarua, beda sagala rupana boh lahirna boh batinna
- Matak andel-andeleun: Matak ngurangan kapercayaan nepi ka matak handeueul nu nitah
- Mobok manggih gorowong, aya jalan komo meuntas: Kabeneran manggih jalan keur ngalaksanakeun karepna
- Malik ka temen: Asal banyol tuluyna jadi enyaan
- Melengkung umbul-umbulna ngerab-ngerab banderana: Iring-iringan atawa kaayaan di tempat hajat
- Ngadaweung ngabangbang areuy: Diuk bari nginget-nginget jaman baheula, nineung ka jaman nu geus kasorang, waas pacampur sedih
- Ngagedag bari mulungan: Nanyakeun hiji masalah nu manehna tacan ngarti, tuluy dipake nyoal ka batur bari manehna mah api-api ngarti bae
- Ngabuntut bangkong: Ku lantaran teu nyaho bener kana perkarana atuh teu bisa terus nyaritakeunana
- Ngadagoan uncal mabal: Ngadagoan jeung mikahayang rejeki, tapi sungkan ihtiar pikeun ngadatangkeunana atawa ngahasilkeun rejeki anu didago-dago tea
- Ngusap birit bari indit: Ku lantaran ambek nyedek atawa era parada, leos bae indit, teu amit heula ka nu araya di dinya
- Ngahurun balung ku tulang: Nangkeup tuur nandakeun keur bingung
- Nyalindung ti caangna: Ngajepit barang rahayat, ngagedean pajeg, piwarangan ti dunungan
- Ngarep-ngarep bentang ragrag: Ngarep-ngarep hal anu pamohalan bakal kajadian atawa kasorang
- Nyeungeut damar di suhunan: Nembongkeun kabeungharan, mere maweh ka deungeun-deungeun ngarah pamuji
- Ngajul bulan ku asiwung: Usaha nu mubadir moal ngadatangkeun hasil
- Ngadu ngadu rajawisuna: Mawakeun omongan si A ka si B, oge caritaan si B dipupulihkeun ka si A. temahna si A jeung si B teh parasea, parea-rea omong.
- Nulungan anjing kadempet: Nulungan jelema nu teu boga pisan rasa tumarima
- Nu asih dipulang sengit, nu nu haat dipulang moha: Nu hade jeung loba jasana ka diri urang, dinyenyeri ku urang, ku omongan atawa kalakuan nu goreng
- Ngawur kasintu, nyieuhkeun hayam: Ngaraeh jeung darehdeh ka deungeun, saba hayang dipuji, tapi teu nolih jeung nyapirakeun ka dulur atawa ka baraya
- Pageuh kancing loba anjing: Taki-taki mageuhan tulak bisi aya bancang pakewuh
- Rejeki kaseser ku hakan: Rejeki beak ku dipake barang dahar
- Sieun nyakclak jadi bahe: Sieun rugi saeutik tungtungna rugi gede
- Sakuru-kuru lembu, saregeng-regeng banteng: Samiskin-miskinna oge pangagung mah tangtu bae moal miskin cara somah nu teu boga
- Selenting bawaning angin kolepat bawaning kilat: Nurutkeun kabar angin, ceuk beja
- Sereg di panto, logor di liang jarum: Nyingkahan hirup kumbuh jelema loba, sabab loba dosa, loba kasieun jeung kaera, betahna teh dinu suni, nu teu aya jelema
- Sato busana daging, jelema busana elmu: Jelema mah nu minangka jadi papakean teh elmu, lain daging kawas sato
- Teu cai herang-herang acan: Teu disuguhan nanaon
- Teu elok teu embol: Teu tembong-tembong, teu katenjo datang atawa balik
- Totopong heureut dibeber-beber, tangtu soeh: Nyukupkeun ku pangala nu sakitu saeutikna. Tangtu bae matak jadi kasusahan, lamun rejeki atawa pangalana ngan saeutik, ari kaperluan jeung pangaluaran anu sakitu lobana
- Teng maruteng, anak merak kukuncungan: Sifat-sifat anu aya di anak, babakuna anu hadena, sasarina loba anu diturunkaeun ku kolotna
- Ti peuting kapalingan, ti beurang kasayaban: Sababaraha kali karurugian atawa karoroncodan
- Unggah bale watangan: Keuna perkara, kudu ngadep ka pangadilan
- Uyah tara tees ka luhur: Galibna sipat indung bapa anu harade atawa goreng, sok diturunkeun ka anak incuna
No comments:
Post a Comment