A. Perkara
Mantra
Ditilik
tina wangunna mantra téh mangrupa
puisi (wangun ugeran). Sok sanajan teu matok aturanana atawa teu ditangtukeun
guru laguna (sora engang panuntung), guru wilangana (jumlah engang dina
padalisan), jeung jumlah padalisan dina unggal padana. Ugeran atawa aturan
puisi téh bakal karasa upama dibaca (dipapatkeun). Dina éta mantra, bakal aya wirahma jeung purwakanti.
Purwakanti
jeung wirahma nu aya dina mantra téh lain ngan saukur mubanda ajén inajén
kaéndahan (estetis) wungkul, tapi aya maksud-maksud anu leuwih jero ti éta, nya
éta ngandung kakuatan gaib (magis). Basa anu digunakeunana ogé kawilang ahéng,
sipatna eksitoris atawa hésé ditangkep maksudna.
Eusi
mantra anu dianggap ngandung kakuatan gaib téh dipapatkeun ku nu boga maksud
hayang meruhkeun nu séjén atawa nanjeurkeun kakuatan jeung komara pribadi.
Tujuan
digunakeunana mantra téh di antarana pikeun ngawasa sukma nu lian, sangkan diri
pinunjul, sangkan padamikaasih, sangkan bedas, salamet, gedé sima, jsb.
B. Gelarna Mantra
Numutkeun
sawatara ahli, mantra téh gumelarna dina mangsa animismeu/dinamismeu, raket
patalina jeung kapercayaan urang Sunda alam harita. Dina kamekaranana,
kapangaruhan ku ageman urang Sunda sapandeurieunana. Hal éta kapanggih dina
sawatara mantra anu ngagunakeun kekecapan basa Arab. Bisa jadi sahiji bukti,
sanajan urang Sunda geus ngagem Islam, tapi henteu ngaleupaskeun sagemblengna
kapercayaan warisan karuhunna.
C. Papasingan Mantra
Ditilik
tina fungsi jeung suasana ngedalkeunana, nu kaasup kana mantra téh nya éta;
jangjawokan, asihan, singlar, ajian, jampé, jeung rajah. Conto;
1. Asihan
Asihan
disebut ogé pélét. Dpapatkeun sangkan
nu séjén mikaasih. Conto;
ASIHAN SI BURUNG PUNDUNG
Nu cunduk bayu Si Anu
Nu datang atmana Si Éta
Reujeung satineung jeung
aing
Mangka datang jeung
ragana
Mangka cunduk jeung
bayuna
Mangka naranya jeung
satineung
Mangka nunggal atmana
Iya rasa niraIya rasa
nisunSaking purba ning pangéran
Asih ka asih awaking
Nu bogoh paboro-boro
Nu hayang paheula-heula
Nu beuki pagiling-giling
Nu bayu pagulung-gulung
Nya atma paheula-heula
Mangka reujeung satineung
Da tungkul geusan jeung
sukma
............... jeung
saterusna
2. Ajian
Ajian téh
dipapatkeun kalawan maksud pikeun kakuatan, kasaktén, kabedasan, jeung
sajabana. Contona;
AJIAN KABEDASAN
Sang Balégadung bakaling
Jagat
Sang Balégading bakaling
langit
Sang Baléputih bakaling
bumi
Sakata hé nyawa punika
Ana ingsun kabéh
Ya ingsun karsa datulloh
(Moh. E. Idris, Wanayasa)
3. Singlar
Singlar
dipapatkeun maksudna pikeun nyinglar atawa nyingkahan hal-hal anu teu
dipikahayang, saperti kasakit, siluman-silemin, jeung sajabana. Contona:
SINGLAR HAMA PEPELAKAN
Seuri celeng bang celeng
bang Palembang
Geura los geura leumpang
Ka sabrang ka Palembang
Ka kajagi ka patani
Ka batan ka tulangbawang
Ka nu héjo lolopongan
Ka nu hideung siga nila
Di dinya kahanan sira
Istan! Istan! Istan!
4. Jampé
Jampé
dipapatkeun/dipaké pikeun ngubaran atawa ngaleungitkeun kanyeri, kasakit, atawa
kabiasaan anu teu hadé supaya jadi hadé, cageur, jsb. Contona;
JAMPÉ KA BUDAK NU SOK
CEURIK BAÉ
Nyi Ara-ara
Nyi Iri-iri
Ulah sok jail ka adi
Tuh, da sia bawa ngajadi
Jep, meneng si jabang
bayi
5. Rajah Pamunah
Rajah
pamunah dipapatkeun maksudna sangkan salamet, henteu kakeunaan ku hal-hal anu
teu dipikahayang, saperti barang aya nu maling, keuna ku panggawé batur.
RAJAH PAMUNAH BISI HARTA
BANDA
KEUNA KU LONGLONGAN
Bismillahirrohmanirrohim
Nini Raja Puhara
Aki Raja Puhara
Ulah iri ka pepelakan
aing
Maring paré maring sipat
sajeneng
Kalawan ingsun sasipat
Kalawan ingsun
maujudMaring datulloh
Seuri asih ka bangsa
tunggal
Seuri suci mulya badan
Sampurna tunggal iman
Ambu pancering iman
Bapa tangkaling iman
Aing gagang iman
6. Jangjawokan
Jangjawokan
dipapatkeun pikeun ménta kasalametan. Upama arék indit-inditan, ngamimitian
hiji pagawéan, jrrd. Contona;
JANGJAWOKAN NYIUK BÉAS
Siuk dengdeng siuk
langgeng
Nu hurip ulah keuna ku
gingsir
Nu langgeng ulah keuna ku
owah
Mangka tetep mangka
langgeng
Langgeng di paniisan
Berkah solawat salam
Wassolatu wassalamu
alaikum
Wa rohmatulloh wa
barokatuh
No comments:
Post a Comment